W dniu 1 marca 2023r. weszła w życie ustawa z dnia 4 listopada 2022r. o kooperatywach mieszkaniowych (Dz. U. 2023 poz. 28)(dalej: „Ustawa o kooperatywach mieszkaniowych” lub „Ustawa”).
Istotą kooperatywy mieszkaniowej jest wspólna realizacja przedsięwzięcia mieszkaniowego przez zaangażowane osoby fizyczne, w szczególności poprzez nabycie działki ewidencyjnej i posadowienie na niej domu jednorodzinnego lub budynku wielorodzinnego z lokalami mieszkalnymi. Ratio legis ustawodawcy wprowadzenia wyżej opisanej formuły jest usprawnienie i pomoc obywatelom w realizowaniu we własnym zakresie inwestycji mieszkaniowych.
Podstawowe założenia i atutu kooperatywy mieszkaniowej:
(i) zaangażowanymi stronami są osoby fizyczne – min. 3 osoby,
(ii) strony zawierają umowę kooperatywy mieszkaniowej lub umowę spółki cywilnej (art. 5 Ustawy),
(iii) zadaniem kooperatywy mieszkaniowej jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych stron, a nie osiągnięcie zysku wynikającego z ewentualnego obrotu nieruchomościami (art. 4 Ustawy),
(iv) na tzw. inwestycję mieszkaniową składają się następujące elementy: wspólne nabycie nieruchomości oraz przeprowadzenie procesu inwestycyjno – budowlanego.
(v) zminimalizowanie kosztów realizacji inwestycji mieszkaniowej o 20% w porównaniu z rynkiem deweloperskim,
(vi) wspólne ponoszenie kosztów oraz realizacja inwestycji mieszkaniowej wspólnymi nakładami,
(vii) większy wpływ na kształt, funkcjonalność oraz estetykę domu jednorodzinnego czy lokalu mieszkalnego w porównaniu z rynkiem deweloperskim,
(viii) w przypadku kooperatywy mieszkaniowej strony mają również większą decyzyjność na takie elementy jak dobór sąsiedztwa, proces inwestycyjno – budowlany (w tym remont) czy negocjacje z bankiem w przedmiocie kredytu mieszkaniowego na realizację inwestycji,
(ix) bonifikata w cenie nieruchomości nabytej od gminy w ramach formuły kooperatywy mieszkaniowej.
*Odpowiedzialność prawna stron zaangażowanych w kooperatywę mieszkaniową ma charakter solidarny,
**Nowa ustawa deweloperska nie znajduje zastosowania w przypadku kooperatywy mieszkaniowej,
***Ustawa wprowadziła również zmiany w programie „Mieszkanie bez wkładu własnego”